Beluister Taylor's nieuwe LP, met zeven extra nummers – in ruimtelijke audio

Laten we beginnen met die speech. In september 2022, toen Taylor Swift de prijs voor songwriter en artiest van het jaar in ontvangst nam bij de Nashville Songwriter Awards, bleek dat de popster een naar eigen zeggen ‘knullig’ systeem had ontworpen om haar eigen nummers te organiseren. Ze onderscheidde drie categorieën songteksten: ganzenveer, vulpen en glitterpen. Bij het schrijven van nummers stelde ze zich voor dat ze een van die drie pennen in handen had. Tegelijk nodigde deze indeling haar grootste fans uit om bij elk van haar nummers te overpeinzen: met welke pen is het geschreven?

Toch was dat niet het belangrijkste dat ze die avond zei, zo’n 20 jaar nadat ze op haar 12e haar eerste nummer ooit schreef. Ze bood namelijk minstens zoveel inzicht in haar ambacht met deze woorden: “Ik hou ervan om dit te doen. We hebben geluk dat we dit een baan mogen noemen. Nummers schrijven is mijn levenswerk en hobby. Het zal me altijd prikkelen. Een nummer kan logica en tijd trotseren. Een goed nummer voert je naar je meest ware gevoelens. En het vertaalt die gevoelens voor je. Een goed nummer blijft altijd bij je, zelfs als dat met mensen en gevoelens niet zo is.”

Op Midnights, haar tiende langspeler en haar vierde in vier jaar (terwijl ze ook nog twee oude albums opnieuw opnam en met bonusnummers verrijkte), klinkt Swift inderdaad als een artiest die van haar werk geniet. Ze speelt met taal zoals kinderen met kauwgum: ze is verrukt door wat ze er allemaal mee kan doen. Haar doel is om “de verhalen van dertien slapeloze nachten, verspreid over mijn leven” te vertellen, zoals ze het formuleerde in een boodschap aan Apple Music-abonnees. Dat concept vraagt om een nachtelijk klankpalet: trage tempo’s, een ingetogen sfeer en veel ruimte voor leegte, zoals in een sterrenhemel.

Het geluid van het album is geheel modern. De synthesizers zijn allerminst verborgen en de bassen drukken op je borstkas, maar de albumhoes knipoogt met zijn softfocus, houtwerk en tracklist op de voorkant naar het midden van de vorige eeuw. In lijn daarmee is de titel van de opener, ‘Lavender Haze’, geïnspireerd door de tv-serie Mad Men, die zich in dat tijdperk afspeelt. Het nummer gaat over de geborgenheid van intimiteit. ‘Talk your talk and go viral’, zingt ze, verwijzend naar de roddels die verschenen tijdens haar zesjarige relatie met acteur Joe Alwyn. ‘I just want this love spiral'. Die verzwelgende achtergrondvocalen worden trouwens geleverd door producer Jack Antonoff.

Het album is grotendeels een portret van Swifts binnenwereld. Ze geeft ons een kijkje in de chaos in haar hoofd (‘Anti-Hero’, dat van begin tot eind punchlines bevat), de kalmte van haar relatie (‘Sweet Nothing’, met Alwyn als co-auteur, onder het pseudoniem 'William Bowery'). Op ‘Snow On The Beach’ werkt ze samen met Lana Del Rey, wier gevoel voor sfeer en theatraliteit van invloed lijkt te zijn op de recente albums van Swift. Op het nummer denken ze terug aan de magie van een onmogelijke nacht, ondersteund door een pizzicato gespeelde viool, tamboerijnen en dromerige geluiden uit een mellotron. Het lijkt de soundtrack van een kerstochtend. ‘I’ve never seen someone lit from within’, zingt Swift. ‘Blurring out my periphery'.

Dan komen we aan bij ‘Bejeweled’, dat als een nummer van haar album 1989 klinkt. In het begin zegt ze tegen een partner die haar onvoldoende waardeert: ‘And by the way, I’m going out tonight’. Dat doet ze vervolgens dan ook. Ze zwiert door het midden van de song: ‘I can still make the whole place shimmer’, zingt ze, met extra nadruk op het laatste woord. ‘And when I meet the band, they ask, "Do you have a man?"/I could still say, "I don’t remember"'. Hoewel melancholie niet ontbreekt (zoals in de frase ‘sapphire tears on my face’), klinkt het als een triomfantelijk nummer. Het biedt het soort uitbundige vrolijkheid dat niet op zijn plek zou zijn op de folkalbums die ze tijdens de pandemie uitbracht, folklore en evermore, maar op dit album, dat is gevuld met nummers en scènes waarin ze alle literaire trucs uit de kast haalt, valt het wel op zijn plek. Het onderstreept de stelling dat een artiest tegelijk een singer-songwriter en een popster van wereldformaat kan zijn. ‘What’s a girl gonna do?’, vraagt Swift zich af in de climax. ‘A diamond’s gotta shine’.

Deze speciale, uitgebreide versie van Midnights bevat zeven extra nummers.